Os xogos forman parte do patrimonio colectivo. Recuperar e poñer en valor os xogos tradicionais debe ser tamén unha obriga dos entes municipais ou comarcais. Nesta sección ofrecemos un bosquexo dun plan de recuperación do patrimonio lúdico local a través de sinxelos pasos que perseguen xustamente iso, recuperar para o día a día colectivo as prácticas lúdicas de sempre.
Pero repárese tamén en que o potencial do xogo tradicional non debe ser desprezado desde o punto de vista económico. Os xogos –e os deportes– tradicionais son practicados por persoas que, caso de se desprazaren, usan vehículos colectivos e precisan restaurantes para comer, necesitan construír ou comprar os elementos necesarios para a práctica do xogo/deporte en cuestión, desde os propios elementos do xogo ata a indumentaria... e sobre todo a nosa parroquia ou barrio, o noso concello, a nosa comarca, poden ser identificados tamén por aquel xogo –ou por aquela modalidade específica dun xogo xa coñecido– que alí existe; é dicir, o xogo pode converterse nun modesto motor económico. En Galicia existen xa experiencias moi satisfactorias desta liña de traballo arredor do xogo tradicional.
QUE? |
PARA QUE? |
QUEN? |
Actividade de formación para o persoal técnico municipal e/ou comarcal |
Formar os técnicos/as que vaian participar no proxecto. A actividade tamén podería estar dirixida ás asociacións de base. |
Persoal da AGXPT |
Reunións en cada parroquia/barrio |
Conseguir a implicación do maior número de persoas posible no proxecto. Particularmente, estimular a memoria colectiva relativa aos xogos. Realizar unha primeira recollida de xogos. |
Persoal técnico Asociacións de base |
Xornada de práctica de xogos en cada parroquia/barrio |
Practicar unha batería de xogos tradicionais galegos, infantís e de persoas adultas. Estimular a memoria colectiva relativa aos xogos e practicar xogos específicos da comarca, do concello ou da parroquia/barrio. Completar a recolla dos xogos da parroquia/barrio. |
Persoal técnico Asociacións de base
Persoal da AGXPT |
Análise e estruturación da recolla de xogos |
Posuír unha base de datos de xogos propios do concello ou comarca e, en especial, de variantes de xogos xa coñecidos. O obxectivo sería ordenar o material para publicalo. |
Persoal técnico con apoio da AGXPT |
Divulgación da recolla de xogos |
Divulgar os xogos tradicionais do concello/comarca en diferentes formatos: libro, vídeo, páxina web… |
Concello/ente comarcal |
Adquisición de materiais de xogo |
Posuír unha ludoteca municipal/comarcal de xogos tradicionais. |
Persoal técnico con apoio da AGXPT |
Sesións de aprendizaxe de xogos nos centros educativos do concello ou comarca |
Conseguir que os xogos sexan coñecidos e practicados polos nenos/as e adolescentes. Nomeadamente, trataríase de recuperar xogos –e variantes de xogos– locais. |
Persoal técnico
Asociacións de base
Veciños/as |
Presenza dos xogos tradicionais nas feiras e festas existentes no concello ou comarca |
Conseguir normalizar os xogos no día a día local. |
Persoal técnico
Concello/ente comarcal
Asociacións de base
Comisións de festas |
Organización de competicións dalgunhas modalidades de deportes tradicionais ao longo do ano |
Recuperar os deportes tradicionais: estornela, chave, birlos, tiro de corda… |
Persoal técnico
Concello/ente comarcal
Asociacións de base
Comisións de festas |
Participación dalgún equipo local nas competicións galegas de deportes tradicionais |
Posuír representacións locais nesas competicións: Liga Nacional da Billarda, Campionato Galego de Birlos, Liga da Chave… |
Persoal técnico
Concello/ente comarcal
Asociacións de base |
Convocatoria de foros de debate e cursos de formación sobre o patrimonio lúdico |
Visibilizar cara ao exterior o proxecto desenvolvido no concello/comarca e os seus logros. |
Persoal técnico
Concello/ente comarcal
Centros de ensino
Asociacións de base |
Incorporación do xogo tradicional aos parques de xogos existentes |
Levar os xogos tradicionais ao seu lugar natural. |
Concello/ente comarcal |
Recuperación para o xogo dos espazos tradicionais onde se desenvolveu |
Recuperar os espazos tradicionais de xogo –as prazas, por exemplo– aínda que só sexa de xeito circunstancial |
Concello/ente comarcal |
… |
… |
… |